Жас ғалымдардың әлеуетін жүзеге асыру үшін не қажет?
Алматыда жас ғалымдардың алғашқы Конгресі өтті. Іс-шара «Жас сәтбаевшылар» ұранымен ұйымдастырылды. Жобаның ұйымдастырушысы ҚР Президенті жанындағы Ұлттық ғылым академиясы болды.
Конгресс Қазақстан Ғылым академиясының алғашқы президенті, көрнекті ғалым, академик Қаныш Сәтбаевтың 125 жылдығына арналды. Съезд барысында құрметті қонақтар ретінде Мәжіліс депутаты Жұлдыз Сулейменова, Ғылым және жоғары білім вице-министрі Дархан Ахмед-Заки сөз сөйлеп, форум қатысушыларына құттықтау айтты.
Конгресс жұмысының басталуына дейін жас ғалымдардың заманауи инновациялық әзірлемелерінің көрмесі ашылды. Олар әртүрлі салада жобаларын таныстырды, олардың көпшілігі практикалық қолдануға енгізілген немесе инвестициялық ұсыныстарды іздеп, күту режимінде тұр.
– Статистика бойынша, ғылыми дәрежесі бар қызметкерлердің орташа жасы 57 жас, 15 пайызы зейнеткерлік жаста, – деді ҚР Ұлттық ғылым академиясының президенті Ахылбек Куришбаев. – Сондықтан біздің ең басты міндетіміз – талантты жастарды ғылымға тарту. Бұл біздің басты ресурсы. Біз жас ғалымдар Конгресін өткізіп, олардың пікірін тыңдағымыз келеді, дамуы мен әлеуетін жүзеге асыру үшін не қажет, ғылыми қызметте не жетіспейді, қандай жағдайлар жасау керек екенін білгіміз келеді.
Жансая Умиралиева өсімдіктерді қорғау әдістерімен айналысуда
Оның айтуынша, қазіргі уақытта Қазақстаннан шыққан көптеген талантты жастар шетелде, әлемнің жетекші ғылыми орталықтарында және университеттерінде жұмыс істеп жатыр. Біз бұл маңызды стратегиялық ресурсты Қазақстанның ғылыми-техникалық саясатын және экономикасын дамыту үшін пайдалануымыз қажет. Сондықтан шетелде жұмыс істеп жатқан жастарды тарту қажет, олардың білімдері біздің елдің ғылыми қоғамдастығына қолжетімді болуы тиіс.
– Академия жанында жыл сайын перспективалық бағыттар мен әлемдік трендтер туралы ғылымның жағдайы жөнінде ұлттық есеп шығарылады. Тарихта алғаш рет біз жас ғалымдардың жұмыс жағдайы мен осы ортадағы проблемалық мәселелер бойынша бөлек бөлім жасадық. Ұлттық есеп ел басшылығына қажетті шараларды қабылдау үшін ұсынылатын болады. Біз бұл жұмысты жүйелендіріп отырмыз, яғни бұл бір реттік іс-шара емес, бұл жүйе, – деп атап өтті НАН РК басшысы.
Ол сондай-ақ академия жанында ғылыми ортада көшбасшылардан құралған жас ғалымдар кеңесі құрылғанын, кері байланыс жүйесі орнатылғанын айтты. Яғни, жас ғалымдар өз мәселелерін анықтауға мүмкіндік алады, ал академия атынан, мәселенің деңгейіне байланысты, олар жоғары деңгейге жетеді. Айта кету керек, бұған дейін мұндай жүйе болмаған.
НАН РК Жас ғалымдар кеңесінің төрағасы, Ұлттық құрылтай мүшесі Максат Жабагин биылғы жылы конгресс сегіз ғылыми конференцияны әртүрлі өзекті бағыттар бойынша біріктіретінін хабарлады. Мұнда ғылым мен білімге қатысты заңнамалық мәселелер талқыланады.
– Біз сондай-ақ жас ғалымдар үшін 120-дан астам спикер қатысатын networking сияқты ерекше форматты өткіземіз. Олардың жобалары ұлттық ғылыми кеңестермен іріктеліп, мемлекеттік сараптамадан өткен, – деді ол.
Максат Жабагиннің айтуынша, Ғылым және жоғары білім министрлігі жас ғалымдарды зерттеулер жүргізуге, ғылыми қызметті жалғастыруға ынталандыратын үлкен жұмыс атқарды. Енді біздің елімізде шетелдік зертханалармен айнадай ұқсас зертханалар ашу, жас ғалымдарға кристаллизация орталықтарын құру және жаңа ғылыми топтарды қалыптастыру қажет.
Ұйымдастырушылардың айтуынша, конгресс өткізу мақсаты – жас ғалымдар арасында диалог алаңын құру, ғылыми жетістіктермен алмасу және Қазақстандағы ғылыми зерттеулерді дамыту сәтті жүзеге асырылды. «Жас сәтбаевшылар» конгресі – бұл тек ғылыми іс-шара емес, елдің болашағына инвестиция. Ол жас ғалымдарға өз зерттеулерін Қазақстанның жетекші ғалымдарын, әлеуетті серіктестер мен жұмыс берушілерді тарта отырып, кең аудиторияға ұсыну, ғылымдағы өзекті мәселелерді талқылау және оларды шешу жолдарын табу үшін бірегей мүмкіндік береді.