Қазақстан мұнай химиясында стратегиялық жобаларды жүзеге асыруды жалғастыруда, полимерлердің әлемдік нарығында өз позицияларын нығайтуға ұмтылуда. Негізгі бастамалардың бірі - Атырау облысында «Силлено» интеграцияланған кешенін құру, ол 2030-2031 жылдарға қарай жылына 1,25 миллион тонна полиэтилен өндіру қуатына шығуы тиіс.
Жоба «ҚазМұнайГаз», СИБУР және қытайлық Sinopec серіктестігі аясында жүзеге асырылуда, әрқайсысы 30–40% үлеске ие. Зауыт Қазақстан экономикасының әртараптандыруының маңызды элементі болып табылады, табиғи ресурстарды қайта өңдеуді және жоғары технологиялық өнімдерді экспорттауды үйлестіре отырып.
Полиэтилен өндірісінің негізгі шикізаты – этан, ол Атырау облысындағы газ өңдеу зауытынан (ГСК) жеткізілетін болады. Этан өндіруге қажетті Теңізшевройл кен орындарынан 9 миллиард текше метр құрғақ газ жеткізу туралы келісімдер жасалды. Мұндай шикізат базасы премиум маркалы полиэтилен шығаруға мүмкіндік береді, бұл Түркия, Еуропа және Оңтүстік-Шығыс Азия сияқты ең тартымды экспорт нарықтарына шығуды ашады.
Қазақстанда полиэтиленнің жыл сайынғы тұтынуы шамамен 190 мың тоннаны құрайды, бірақ болжам бойынша 2030 жылға қарай 260–270 мың тоннаға дейін өседі. Сонымен қатар, өндірілген полиэтиленнің едәуір бөлігі экспортталатын болады, себебі ішкі нарық осындай көлемдерді қысқа мерзімде игере алмайды. Қазақстан үшін негізгі міндет қайта өңдеу секторын дамыту болып табылады, бұл жоғары қосылған құны бар өнімдерді шығаруды қамтамасыз етеді.
Полипропилен өндірісі бойынша KPI кешенінің жұмысындағы жинақталған тәжірибе қайта өңдеу инфрақұрылымын дамытудың маңыздылығын көрсетеді. Жобалық қуаты 500 мың тонна KPI қазақстандық нарықтың тек 50 мың тонна өнімді, яғни жалпы көлемнің 10%-ын қайта өңдей алатынымен бетпе-бет келеді. Мұндай жағдай ішкі нарықта сұранысты ынталандыру үшін ұзақ мерзімді шешімдерді әзірлеуді талап етеді.
«Силлено» жобасы кешенді көзқарастың қажеттілігін ескереді. Бағыттардың бірі қайта өңдеу кәсіпорындарын қолдау болады. СИБУР-дың атқарушы директоры Павел Ляхович атап өткендей, Қазақстандағы полимерлерді тұтыну құрылымының өзгеруі қайта өңдеушілердің белсенді қатысуын және олардың өндірісінің өсуі үшін жағдай жасау қажеттілігін талап етеді.
Зауыттың құрылысында жоғары капитал тарту құны мен технологияларды бейімдеу қажеттілігі сияқты бірнеше қиындықтар бар. Дегенмен, Chevron Phillips Chemical және Univation Technologies сияқты саладағы жетекшілердің технологияларын пайдалану заманауи шешімдерді қолдануды және өнімнің әлемдік стандарттарға сәйкестігін қамтамасыз етеді.
«Силленоның» іске қосылуы Қазақстанның мұнай химиясының дамуы үшін маңызды кезең болады, халықаралық нарықтардағы позицияларын нығайтады. Алайда, осы жобаның әлеуеті тек ел ішінде қайта өңдеуді белсенді дамыту жағдайында толық жүзеге асырылады, бұл мемлекеттік және бизнес тарапынан бірлескен күш-жігерді талап етеді.
Серіктестік материал